در این مطلب قصد دارم در مورد اهمالکاری صحبت کنم و در آخر چند راهکار کوتاه برای برای مقابله با اهمالکاری ارائه بدم.
اهمالکاری چیست؟
برای همه ما پیش آمده که در مواردی کارهای مهمی رو پشت گوش بیندازیم و تا لحظه آخر از انجام انها طفره برویم، گاهی این کارها مثل خرید یک شی مورد نیاز، تماس با یک دوست، صحبت درمورد یک موضوع خاص، کم اهمیت تر و گاهی هم موارد مهمی مثل آماده شدن برای یک امتحان، شرکت در یک دوره مهارتی، کنکور یا موارد مشابه است که به تعویق انداختن انها برای زندگی ما هزینه زیادی دارد. اما اینکه این به تعویق انداختن کارها در روانشناسی چه معنایی دارد و چه راهکارهایی برای مقابله با آن وجود دارد را دراین مطلب بررسی میکنیم.
اهمالکاری یا همان به تعویق انداختن کارها و تکالیف، پدیده ایی بسیار شایع است و در سطح جهانی یک معضل به حساب می آید . همه ما در زندگی خود سطحی از اهمالکاری را تجربه کرده ایم ،کارهایی که باید انجام می شدند اما آنها را به تعویق انداختیم و در نهایت آنها یا در دقیقه نود انجام شدند و فشار زیادی به ما وارد کردند و یا اینکه انجام نشدند . بطور میانگین ۲۰ درصد از بزرگسالان اهمالکاری را در فعالیت های خود تجربه می کنند .ناگفته پیداست که اهمالکاری نتایج ناخوشایندی برای فرد به دنبال دارد که شامل افسردگی ، اضطراب ، افت عملکرد مالی ،شغلی و تحصیلی می شود.
تفاوت اهمالکاری با تنبلی
شاید هر فرد اهمال کاری در درجه اول فکر کند فرد تنبلی است و اطرافیان هم علت رفتار اورا تنبلی بدانند اما اهمالکاری با تنبلی از چند نظر متفاوت است، اول اینکه تنبلی یک حالت فراگیر و کلی است و در تمام امورات فرد دیده میشود نه فقط در انجام تکالیف، دوم اینکه فرد تنبل معمولا از پذیرش تکالیف مختلف دوری میکند اما فرد اهمال کار معمولا فقط در انجام کارها مشکل دارد و در اخر نکته سوم اینکه فرد تنبل از اینکه کارها را انجام نداده است معمولا احساس ناخوشایندی ندارد و شاید حتی از اینکه کاری را انجام ندهد هم خوشحال شود اما فرد اهمالکار معمولا احساس بدی از این رفتار خود دارد.
چرا اهمالکاری میکنیم ؟
در مورد علل اهمالکاری ، پژوهش ها نشان داده اند که اهمالکاری میتواند ناشی از افسردگی (فردی خلق پایین و افسرده انرژی کافی برای انجام کارها را ندارد) ، بی نظمی(عدم برنامه ریزی برای انجام کارها) ، کمال گرایی(منتظر بهترین فرصت و شرایط برای انجام کار ماندن) ، اجتناب از روبرو شدن با تکالیف سخت(به خاطر عدم توانایی در تحمل استرس ناشی از آن ) ، نداشتن اعتماد به نفس در انجام کارها ، لذت طلبی و همچنین الگوی رابطه منفعل -پرخاشگر(انجام ندادن بعضی کارها بخاطر لجبازی یا رنج دادن کسی) در روابط باشد .
از دلایل اهمالکاری که بگذریم ، اکثر افرادی که اهمالکاری میکنند با وجود اینکه از این رفتار خود احساس بدی دارند و آرزو میکنند که ای کاش این کار را انجام نمیدادند ، اهمالکاری را به عنوان یک روش گذراندن امور پذیرفته اند یا میخواهند تغییر کنند اما نمیدانند چگونه ؟!! در ادامه انواع اهمالکاری را بیشتر توضیح می دهیم .
انواع اهمالکاری
در تحقیقات مرتبط با این موضوع حداقل شش نوع اهمالکاری شناسایی شده است که افراد اهمالکار، در هرکدام از آنها برای رها کردن کارها دلایل خاص خود را دارند. البته ممکن است چند نوع از اهمالکاری در یک فرد وجود داشته باشد ، اما معمولا یکی غالب تر است .
اهمالکار نوع اجتنابی
افراد اجتنابی با به تاخیر انداختن کارها تا حداکثر زمان ممکن ، با استرس و موضوعات ناخوشایند مقابله میکنند
سامان باید راجب یک مسئله اداری با رئیس خود صحبت می کرد ، او می دانست رئیسش احتمالا با این مساله موافقت نمیکند و او مجبور است بارها از وی درخواست کند و این برای سامان خیلی استرس زا بود در نتیجه سامان این مساله را بارها پشت گوش می انداخت .
اهمالکار نوع بی نظم
اگر شما اهمالکار بی نظم هستید ، احتمالا زمان انجام کارها و تکالیف را کم برآورد میکنید ، و مدت زمانی را که فرصت دارید بیشتر برآورد میکنید در اولویت بندی کارها مشکل دارید و ممکن است چند کار را همزمان شروع کنید و دائم بین تکالیف مختلف جابجا شوید.
فرزانه در حال مطالعه برای کنکور است ، او دائما برنامه ریزی خود را تغییر میدهد ، کتاب های دیگری را مطالعه میکند یا وقتش را با حرف زدن درباره کنکور تلف میکند .
اهمالکار خود-ناباور (بدون اعتماد به نفس )
این افراد در شروع کردن کارها مشکل دارند ، زیرا به توانایی خود در انجام دادن آن ، اعتماد ندارند .فکر میکنند اشتباه خواهند کرد یا شکست خواهند خورد.
پیمان بارها تصمیم گرفت کسب کار جدیدی را راه اندازی کند ، اما هر بار شروع این کار را به تعویق می انداخت چون فکر می کرد که از پس آن بر نمی آید .
اهمالکار نوع بین فردی
این افراد ارادی یا غیر ارادی اهمالکاری میکنند تا به این شیوه نظر خود را ابراز کنند .
اشکان از اینکه به او بگویند چکار بکند متنفر است به ویژه در محیط کار ، در نتیجه با به تعویق انداختن کارها و انجام ندادن به موقع آنها اعتراض خود را نشان می دهد .
اهمالکار همه یا هیچ
این افراد کارهای زیادی به عهده می گیرند و با سرعت تمام کار میکنند تا این که انرژی شان تمام شود . آنها شبیه کارگرانی هستند که سعی میکنند همه کار را تا زمانی که کاملا از پا در آینده انجام دهند در نتیجه کار هیچ کاری تمام نمیشود.
برای مثال کیارش مسئولیت های زیادی در کار های مربوط به خانه قبول میکند و به دلیل مقدار زیاد کار و زمان کم ، از توان می افتد و در نهایت گیر افتاده و کارها را رها میکند .
اهمالکار نوع لذت جو
ین افراد از انجام کارهایی که در لذت طلبی و آرامش آنها تداخل ایجاد کند دوری میکنند و انجام آنها را تا جای ممکن به تاخیر می اندازند .معمولا این افراد برچسب تنبل یا بی عرضه به خود میزنن
برای مثال سیاوش به جای تایپ جزوه درسی ، تلویزیون تماشا می کند با اینکه میداند زمان محدودی دارد .
چطور اهمالکاری نکنیم ؟
اهمالکاری در اکثر افراد به یک عادت و روش برای انجام کارها تبدیل شده است از این رو تغییر دادن آن بسیار مشکل و طاقت فرساست . اما خبر خوش اینکه راه های تغییر فراوانی نیز وجود دارد .
از روش های خودیاری رفتاری نظیر تعیین نظام تقویت و تنبیه برای عدم اهمالکاری استفاده کنید،برای اینکار میتوانید از بین تکالیفی که احتمال میدهید در آنها اهمالکاری کنید را فهرست کنید سپس برای انجام دادن هرکدام یک پاداش مخصوص تعیین کنید، برای مثال میتوانید برای خواندن به موقع مطالب درسی، به خودتان پاداشی مثل خوراکی مورد علاقیتان را بدهید.
نشانه گذاری محیط بطوری که به شما اهمالکاری را یاداوری کند و شما را برای انجام آنها تشویق کند، برای مثال از برچسب روی درب خروجی، یخچال یا داشبورد ماشین استفاده کنید.
از روش های مدیریت زمان و برنامه ریزی استفاده کنید و برای تمام فعالیت های خود از قبل برنامه ریزی کنید تا تکالیف بایکدیگر تداخل ایجاد نکند.
از روش توربوورکر استفاده کنید، در این روش شما طی مدت زمان مشخصی تمام تکالیف عقب افتاده خودرا انجام میدهید تا ذهنتان از انجام انها پاک شود و انرژی کافی برای انجام کارهای دیگر را داشته باشید.
راه دیگر درمان اهمالکاری مراجعه به رواشناس بالینی است . درمان های موجود شامل رفتار درمانی و درمان شناختی رفتاری و همچنین درمان پذیرش و تعهد از پشتوانه علمی و پژوهشی خوبی در درمان اهمالکاری برخوردارند .
مطالعه بیشتر : راهنمای درمان اهمالکاری ، باسکو ؛ ترجمه میرزایی
