علت و درمان افسردگی

برای اکثر ما پیش آمده است که مدتی روحیه خوبی نداشته باشیم و حال و هوای زندگی مان غمگین و تیره شود، یا کسل و بی حوصله و باشیم و از زندگی لذت کافی را نبریم. این علائم نشان دهنده افسردگی یا همان اختلال افسردگی ( Depression Disorder) است. در این مطلب درمورد افسردگی و راهکارهای درمان افسردگی خواهیم پرداخت.

افسردگی چیست؟

افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانی است که بسیاری از مردم دنیا یا با آن مستقیما درگیرند یا سابقه ابتلا به این اختلال را دارند، این اختلال بقدری شایع است که روانشناسان به آن سرماخوردگی روانی میگویند. افسردگی به حالتی گفته میشود که روحیه فرد بسیار پایین تر از حد معمول باشد و مانند قبل، از فعالیت ها و انجام کارها لذت نبرد. علائم دیگری نیز مانند کاهش انرژی، کسلی، بی حالی، مشکلات خواب، بی اشتهایی یا پراشتهایی، ناامیدی، خودسرزنشی، کاهش میل جنسی، هجوم افکار منفی و در نهایت افکار خودکشی در این اختلال دیده میشوند. این اختلال اگر درمان نشود، بسیار فلج کننده است و باعث بروز مشکلات زیادی در زندگی فرد مانند، مشکلات شغلی و مالی ، مشکلات زناشویی و عاطفی، مشکلات تحصیلی و عدم توانایی در رسیدن به خواسته ها و اهداف میشود.

چرا ما افسرده میشویم؟

ابتلا به اختلال افسردگی علل زیادی دارد و روانشاسان در تحقیقات خود آنها را مورد بررسی قرار میدهند. افسردگی میتواند به علت جسمی و هورمونی مانند افسردگی پیش از قاعدگی یا به علت وجود افکار منفی در ذهن فرد، یا به علت اجتماعی و محیطی مثل شکست شغلی، شرایط اقتصادی نامساعد و فقر بوجود اید.

علل زیستی ابتلا به افسردگی

اصلی ترین علت زیستی افسردگی کاهش سطح سروتونین در مغز است. سروتنین یک انتقال دهنده عصبی است که باعث ایجاد احساسات خوشایند و مثبت در ذهن ما میشود. اگر سطح این انتقال دهنده در مغز ما کاهش یابد کمتر پتانسیل تجربه احساسات مثبت و شادی اور را داریم و احساس غم و اندوه و ناامیدی بیشتر در ذهن ما میماند.

علل روانی ابتلا به افسردگی

از نظر روانی، وجود افکار منفی در مورد خود، دنیا و اینده باعث شروع دوره افسردگی در ما میشود. یک فرد افسرده از عزت نفس پایینی برخوردار است و حس خوبی در مورد خود ندارد و برای خود ارزش و احترام کمی قائل است . همچنین نسبت دیدگاهی منفی به دیگران و دنیا دارد و آینده را تیره و تار میبیند. ناامیدی یکی از نشانه های جدی افسردگی است و تقریبا در تمام افراد افسرده ناامیدی نسبت به خود و آینده دیده میشود.

علل اجتماعی و بین فردی ابتلا به افسردگی

افسردگی در افرادی که در سطح پایین اقتصادی و اجتماعی هستند بیشتر دیده میشود. سطح درآمد کم و فقر یکی از اصلی ترین علل ابتلا به افسردگی است. همچنین زندگی در شرایط اجتماعی نامساعد و بی نظم نیز از دیگر علل ابتلا به افسردگی است. از نظر روابط بین فردی نیز، مجرد بودن، وجود مشکل در روابط بین فردی نزدیک مثل رابطه با همسر، والدین و عزیزان، و شکست در روابط عاطفی نیز از متغیر های پیش بینی کننده افسردگی به شمار میروند.

تشخیص افسردگی

طبق متن ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری بیماری های روانی (ُِDSM) انجمن روانپزشکی آمریکا، برای تشخیص افسردگی باید وجود خلق افسرده (بنابه گفته خود فرد یا مشاهده دیگران) یا از دست دادن علاقه و لذت از فعالیت های روزمره وجود داشته باشد و حداقل پنج علامت از علائم زیر حضور داشته باشد.

• کم خوابی یا پرخوابی
• کاهش یا افزایش وزن و اشتها
• کاهش انرژی و احساس خستگی مزمن
• احساس گناه و کاهش عزت نفس
• مشکلات فکر و تمرکز و تصمیم گیری و حافظه مختل
• کاهش سرعت روانی حرکتی
• وجود افکار آسیب به خود یا خودکشی یا اقدام به آن

این علائم باید حداقل در دوهفته گذشته بصورت پیوسته حضور داشته باشد و زندگی کاری و اجتماعی فرد در را مختل کرده باشد و بخاطر مصرف مواد یا بیماری جسمی نباشد.

برای اینکه بفهمید افسرده هستید یا خیر و یا افسردگی شما چقدر شدید است میتوانید از پرسشنامه افسردگی بک استفاده کنید.

انواع افسردگی

افسردگی در حالت ها و موقعیت های مختلفی بوجود می آید که بر اساس طول دوره و علت آن به انواع مختلفی تقسیم می شود.

افسردگی اساسی ، تمامی علائم افسردگی به مدت حداقل دو هفته وجود دارند.

افسردگی پایدار، علائم افسردگی حداقل به مدت دوسال یا بیشتر وجود داشته اند

افسردگی فصلی ، وجود دوره های افسردگی در فصل خاصی از سال، معمولا اواخر پاییز یا اوایل زمستان.

افسردگی پس از زایمان، علائم افسردگی در دوره بعد از زایمان دیده میشود و برای مادر و نوزاد خطر افرین است.

افسردگی پیش از قاعدگی ، اختلال شدید خلق در دوهفته منتهی به دوره قاعدگی که شامل ناپایداری هیجانی و غم و اندوه زیاد است.

افسردگی ناشی از سوگ ، افسردگی و غم زیاد که بیشتر از حد معمول و عرف پس از دست دادن شریک زندگی یا عاطفی و یا افراد نزدیک دیده میشود.

افسردگی واکنشی، علائم افسردگی در موقعیت هایی که فرد در امورات تحصیلی، شغلی یا مالی یا عاطفی شکست خورده و یا ناکام شده است، مانند طلاق و ورشکستگی مالی یا اخراج از دانشگاه.

افسردگی ناشی از مصرف مواد یا بیماری جسمی ، این نوع از افسردگی در افرادی که مصرف کننده مواد یا الکل هستند دیده میشود .

درمان افسردگی

درمان های افسردگی در حالی که بسیار متنوع و ساده بنظر می آیند اما در عمل دشوار هستند و در بسیاری از مواقع برای درمان موثر و دائم به کمک متخصص نیاز است.
درمان ها به دودسته کلی خوددرمانی و رواندرمانی یا دارودرمانی تقسیم میشود.

درمان افسردگی به کمک خود

تغییر در سبک زندگی، سبک زندگی منفعل و تکراری از پیش بینی کننده های اصلی ابتلا به افسردگی است. اگر احساس افسردگی میکنید در سبک زندگی خود تجدید نظر کنید و فعالیت های لذت بخش مثل دورهمی های خانوادگی و دوستانه، فعالیت های هنری و اجتماعی، مطالعه کتاب و دیدن فیلم و سریال های مورد علاقه و گوش دادن به موسیقی های انرژی زا به تغییر حالت خلقی شما کمک زیادی میکند.
همچنین تغییر سبک تغذیه و استفاده از وعده های سبک و پر فیبر مانند سالاد سبزیجات و میوه های تازه باعث ترشح بیشتر سطح سروتنین در مغز شما میشود و درنتیجه احساس خوشایند تری میکنید. ورزش منظم و روزانه حداقل به مدت ۲۰ دقیقه در روز، یکی از بهترین راهکارهای مقابله با افسردگی است.
ورزش منظم از نظر تقویت قوای فکری و جسمی تاثیر مثبت و فراوانی روی افسردگی دارد و بهترین آزاد کننده سروتنین در مغز است. برای ورزش روزانه و منظم برنامه ریزی کنید و خودتان را وادار به انجام آن کنید، بزودی نتیجه آن را مشاهده میکنید.

درمان افسردگی با رواندرمانی و دارودرمانی

افسردگی اختلالی است که روی خلق و هیجانات ما تاثیر مخربی دارد. از دست دادن انگیزه، ناامیدی و کمبود انرژی از علائم اصلی افسردگی است و خود این علائم روی درمان این بیماری تاثیر منفی دارد. از این رو کمک گرفتن از روانشناس بالینی یا روانپزشک جهت درمان افسردگی پیشنهاد میشود.
روانپزشک با توجه به شدت افسردگی شما داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین، سرترالین یا اسنترا تجویز میکند و در مدت کوتاهی، ۵ الی ۱۵ روز، علائم شما برطرف میشود.
همچنین روانشناس بالینی با استفاده از فنون درمانی مختلفی مانند درمان های شناختی و رفتاری و پذیرش و تعهد به تغییر بینش شما به خودتان و دنیا کمک میکند و این منجر به درمان افسردگی در شما میشود.