اختلال پانیک: تشخیص و درمان

آشنایی با اختلال پانیک

اختلال پانیک (به انگلیسی: Panic attack) یکی از اختلالات اضطرابی است که می‌تواند به طور غیرمنتظره و ناگهانی در زندگی افراد ظاهر شود.اختلال پانیک با حملات ترس شدید، به نام “حملات پانیک”، همراه است. این حملات به طور ناگهانی و بی‌هشدار در زمان‌هایی که هیچ تهدید خارجی مشهودی وجود ندارد، اتفاق می‌افتند و می‌توانند باعث ترس و نگرانی شدید در فرد شوند. افراد مبتلا به این اختلال تجربه‌هایی از ترس شدید و نگرانی فراگیر را تجربه می‌کنند که معمولاً با تغییرات شدید در فعالیت‌های روزمره همراه می‌شود.

 

علائم و نشانه‌ها

علائم اختلال پانیک ممکن است شامل تپش قلب سریع، احساس عرق کردن، تنگی نفس، احساس عدم واقعیت، گیجی، ترس از از دست دادن کنترل، لرزش و احساس حالت نیازمندی از لحاظ جسمی باشد. این علائم معمولاً در مدت زمان کوتاهی ایجاد می‌شوند، اما ممکن است تاثیراتی طولانی‌مدت بر روی روان و جسم داشته باشند.

علائم حملات پانیک:

حملات پانیک، تجربه ناگهانی و شدید ترس و نگرانی هستند که معمولاً با علائم جسمی ناگهانی همراه می‌شوند. این علائم می‌توانند به طور ناگهانی و در هر زمانی ایجاد شوند، حتی در مواقعی که هیچ تهدید ظاهری وجود ندارد. علائم حملات پانیک شامل موارد زیر می‌شوند:

1. تپش قلب سریع: احساس تپش وضربان قلب شدید و نامتعارف.
2. تنگی نفس: احساس دشواری در تنفس، نفس کشیدن ناکافی و یا انسداد راه‌های تنفسی.
3. عرق‌کردن: تعریق شدید در کمتر از چند دقیقه، حتی در محیط‌های خنک.
4. ترس از از دست دادن کنترل یا مرگ: احساس عدم کنترل بر وضعیت جسمی یا ترس از احساس مرگ.
5. تپش و لرزش: لرزش بدن یا احساس تپش در دست‌ها و پاها.
6. حالت‌های تهوع و بی‌اشتهایی: احساس تهوع، عدم اشتها یا احساس استفراغ.
7. گیجی و سرگیجه: احساس گیجی یا حالتی شبیه به سرگیجه که می‌تواند توازن را به خطر بیاندازد.
8. احساس عدم واقعیت: حس عدم اتصال به واقعیت محیط اطراف، انگار که همه چیز از دست رفته است.
9. تغییر در دستگاه گوارشی: مشکلات معده‌ای یا روده‌ای نظیر اسهال یا گرفتگی شکم.
10. احساس حمله قلبی یا نیاز به کمک پزشکی: ممکن است فرد احساس کند که دچار حمله قلبی شده است یا به کمک پزشکی نیاز دارد.
11. احساس حالت‌های ناگواری: احساس گرما یا سرما، احساس خفگی یا تنگی دست و پاها.

تجربه حملات پانیک ممکن است از چند دقیقه تا نیم ساعت طول بکشد، ولی این مدت ممکن است بسیار طولانی‌تر نیز باشد. این حملات بیشتر در افرادی که تمایل به اضطراب دارند یا سابقه خانوادگی از اختلال پانیک دارند رخ می‌دهند.

علت و عوامل خطر

علت‌های اختلال پانیک

علت دقیق اختلال پانیک هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما ترکیبی از عوامل می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:

۱. عوامل ژنتیکی: وجود تاریخچه خانوادگی از اختلال پانیک ممکن است خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد. ژنتیک می‌تواند تأثیر در تمایل به تجربه حملات پانیک داشته باشد.

۴. تجربیات زندگی: تجربیات منفی یا رویدادهای تراژیک در گذشته ممکن است بر تشدید اختلال پانیک تأثیر بگذارند. مثلاً تجربه یک حمله پانیک در یک موقعیت خاص می‌تواند باعث ترس مداوم از آن موقعیت شود. مواردی مانند از دست دادن عزیزان در یک سال گذشته، طلاق، جدایی عاطفی، شکست عشقی، شکست مالی و یا مشکلات مزمن شغلی و تحصیلی از پیش بینی کننده های حملات پانیک بشمار می ایند.

۳. اختلالات عصبی و روانشناختی: برخی از اختلالات روانشناختی نظیر اختلال وسواسی-اجباری (OCD) و اختلال اضطراب اجتماعی می‌توانند با اختلال پانیک همراه باشند یا از آن نتیجه شوند.

۲. تغییرات شیمیایی مغزی: نقش شیمی مغزی و نواحی مختلف مغز در بروز اختلال پانیک به عنوان یک عامل مهم مطرح شده است. اختلالات در سیستم‌های شیمیایی مغز می‌توانند باعث افزایش حساسیت به استرس و اضطراب شوند.

۵. فعالیت‌های مغزی: فعالیت‌های ناپایدار و نامنظم در برخی از مناطق مغز می‌توانند به وقوع حملات پانیک منجر شوند.

۶. عوامل فرهنگی و اجتماعی: محیط فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی در بروز اختلال پانیک ایفا می‌کند. استرس‌های محیطی و اجتماعی، فشارهای کاری و خانوادگی می‌توانند عوامل ترغیبی برای ایجاد حملات پانیک باشند.

۷. مصرف مواد مخدر یا الکل: مصرف مواد مخدر یا الکل می‌تواند عوامل تشدید‌کننده حملات پانیک باشد یا این اختلال را تشدید کند.

۸. بیماری‌های جسمی: برخی از بیماری‌های جسمی مانند هیپرتیروئیدی و بیماری قلبی ممکن است به افزایش اختلال پانیک مرتبط باشند.

مهم است تا به دلیل گیجی و تناقض در علت‌ها، بروز این اختلال به یک عامل خاص برنگردد و احتمالاً ترکیبی از عوامل در بروز آن نقش دارند. اگر این اختلال در شما یا کسانی اطرافتان وجود دارد، مشاوره با متخصصان بهداشت روانی می‌تواند به شناخت بهتر از این اختلال و درمان مناسب کمک کند.

 

درمان و مداخلات

اگر شما یا کسی در خانواده‌تان به اختلال پانیک مبتلا هستید، مهم است که به تشخیص و درمان مناسب دست یابید. درمان‌های مختلفی برای کنترل و مدیریت اختلال پانیک وجود دارد. روش‌های مانند تراپی شناختی-رفتاری و مشاوره روان‌شناختی می‌توانند به شما کمک کنند تا با علائم و نشانه‌ها بهتر برخورد کنید و استراتژی‌های موثری برای کاهش اضطراب یاد بگیرید. در مواردی که ضروری است، پزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی تجویز کند.

درمان های رفتاری شناختی (CBT): روش موثری برای کاهش حملات پانیک و بهبود مدیریت اضطراب است و از طریق مراجعه به روانشناس بالینی یا کتاب های راهنمای درمان برای بیماران قابل دریافت است.

داروها: ممکن است پزشک داروهای ضد اضطراب مانند الپروزالام یا ضد افسردگی مانند سیتالوپرام تجویز کند.

تغییر در سبک زندگی: تغییر عادات زندگی مانند تغذیه، ورزش و مدیریت استرس نیز میتواند در درمان اختلال پانیک موثر باشد.

برای توجه بیشتر

اهمیت تشخیص صحیح و درمان مرتبط با اختلال پانیک نمی‌تواند نادیده گرفته شود. اگر علائمی از این اختلال را در خود یا دیگران مشاهده می‌کنید، توصیه می‌شود به یک حرفه‌ای بهداشت روانی مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.

در ارتباط با من

اگر سوال یا نیاز به راهنمایی دارید، با من در تماس باشید.

پایان متن

 

---